Nauczyciel przedszkolny przed wyzwaniem nauczania dziecka słabowidzącego.

Wraz z rozwojem placówek integracyjnych oraz włączających coraz więcej dzieci

z niepełnosprawnością wzroku zaczęło do nich uczęszczać. Niestety nie każda placówka jest w stanie zapewnić pomoc specjalisty – tyflopedagoga. Pojawia się więc w jaki sposób nauczyciel przedszkolny może wesprzeć dziecko słabowidzące?

Przede wszystkim należy sobie zdawać sprawę z konsekwencji dysfunkcji wzroku. Główną trudnością jest zdobywanie informacji drogą wzrokową, np. pomoce dydaktyczne, przedmioty, które poznaje się dzięki zmysłu wzroku oraz materiały czytelnicze. Nauczyciel przedszkolny w łatwy sposób może je dostosować do dziecka słabowidzącego. Jeśli chodzi o materiały czytelnicze, tekst powinien zawierać powiększoną czcionkę. Należy również zastosować odstępy pomiędzy literami. Tekst oraz papier powinny być dobrane na zasadzie kontrastu, czyli jasna czcionka- ciemny papier/ ciemna czcionka- jasny papier. Obrazki także należy odpowiednio przekształcić dla dziecka z zaburzeniami wzroku. Najlepiej gdyby nie posiadały one zbyt wielu szczegółów, które mogą rozpraszać ucznia. Obrazki na pierwszym planie powinny posiadać nasycone kolory, natomiast tło stonowane barwy.  Ilustracje mogą mieć także czarne obramowanie, które nie tylko pomoże dziecku zlokalizować obraz, ale też wskazać jego rozmiar. Podczas nauczania dziecka słabowidzącego należy pamiętać, że jego czas poznawania nowych rzeczy jest dłuższy. Nieznane elementy są dla ucznia obce, niewyraźne. Przez to dziecko może być przestraszone oraz zestresowane. Dlatego tak ważna jest metoda “małych kroczków” oraz powtarzalność nauczania, aby dziecko mogło nie tylko zapamiętać, ale skojarzyć nowe elementy z już poznanymi. Osoby z zaburzeniami wzroku mają problemy z myśleniem abstrakcyjnym. Kolejnym ułatwieniem procesu uczenie się jest metoda od konkretu do symbolu. Polega to na tym, że nauczyciel powinien rozpocząć edukację od zapoznania się z konkretnymi przedmiotami i dopiero później z symbolami, obrazkami tego obiektu. Nauczyciel przedszkolny poza tym może przekształcić swoje pomoce dydaktyczne oraz materiały, w taki sposób, aby dziecko słabowidzące mogło je poznawać dzięki zmysłowi dotyku, np. wypukłe rysunki, kartki o różnych fakturach. Ważnym aspektem jest także oświetlenie. Dziecko słabowidzące, które nie jest wrażliwe na światło, będzie szybciej oraz lepiej posługiwać się wzrokiem w momencie gdy ma dostęp do silniejszego światła dziennego lub sztucznego (latarki do ręki lub na głowę, przenośne lampy z możliwością regulowania natężenia światła).  Duża pomocą dla dziecka będzie zastosowanie pomocy nieoptycznych. np. lupy.

Dzięki zastosowaniu nawet kilku zasad adaptacji nauczania do słabowidzącego ucznia nie tylko będzie on miał lepsze możliwości do nauki, ale przede wszystkim lepiej zaklimatyzuje się oraz wzrośnie jego samopoczucie.

tekst: Joanna Torbicka

zdjęcie:freestocks-photos 

Bibliografia:

Model INSITE- Model wczesnej interwencji przeprowadzonej w domu. Program dla dzieci od 0 do 6 lat z niepełnosprawnościami sensorycznymi i dodatkowymi uszkodzeniami. Tom II. Część 3: Wzrok (2008), Laski, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.